6 oktober 2023, Peter Sakkers: Laat de aarde ons golfers een handje helpen om de aarde te redden

 Een bewerking van publicaties van Prof. Olaf Schuiling door Peter Sakkers.              Regelmatig worden we geconfronteerd met de gevolgen van menselijk handelen en de effecten op de atmosfeer. Feitelijk is dit begonnen met de industriële revolutie. We hebben het over de opwarming van de aarde als gevolg van de uitstoot van broeikas gassen (CO2 en Methaan). Dit sluit niet uit dat er tegelijkertijd ‘normale’ geologische processen gaande zijn. De Utrechtse Professor Olaf Schuiling heeft bedacht dat het natuurlijke proces om CO2 vast te leggen een zetje nodig heeft om de effecten op de opwarming van de aarde tegen te gaan. Hierbij wordt het uitstrooien van silicaatmineralen.

Vulkanen stoten jaarlijks gemiddeld 300 miljoen ton CO2 uit en dit reeds gedurende 4.57 miljard jaar, de geschatte leeftijd van de aarde. Een enorme hoeveelheid CO2 en zonder een balancerend mechanisme zou onze atmosfeer lijken op die van de planeet Venus en daarmee zou de aarde onleefbaar zijn.


De aarde is echter vol leven, er is kennelijk compensatie. CO2 kan op verschillende manieren worden vastgelegd, maar het belangrijkste proces is de reactie met Olivijn. Tijdens de verwering van Olivijn vindt er een reactie plaats met een mengsel van CO2 en water, wat omgezet wordt in bicarbonaat en kwarts. Bicarbonaat wordt vervolgens via grondwater en rivieren naar de zeeën en oceanen getransporteerd, waar het opgenomen wordt door koralen, schaaldieren en plankton en worden kalkskeletten gevormd. De kalkskeletten zinken naar de bodem en vormen lagen kalksteen, die in de loop van de tijden aan de oppervlakte zijn gekomen. Voorbeelden zijn de Dolomieten of de kalksteenrotsen bij Dover en Calais. Zo is de CO2 opgeslagen en is de atmosfeer in balans gebleven.


Iets over Olivijn. Olivijn is magnesiumsilicaat, veelal met een spoortje ijzersilicaat waardoor het er wat groen uitziet. Dit mineraal is de belangrijkste component in het gesteente Peridotiet wat ontstaat in de mantel van de aarde en is het meest voorkomende mineraal op aarde. Bij vulkaan uitbarstingen komt een hoeveelheid van dit gesteente mee (zelfs in de Eifel). Echter grote voorkomens liggen aan de oppervlakte over de gehele wereld als gevolg van beweging van de aardkorst, geologische processen - platentektoniek. Materiaal in Nederland komt vooral uit Spanje en Noorwegen. Elke kg Olivijn kan 1.25 kg CO2 vastleggen.


De balans in de atmosfeer is ernstig verstoord door de activiteiten van de mens. Waar de aarde in honderden miljoenen jaren voorraden van fossiele brandstoffen olie, gas en kool heeft opgeslagen, zien wij kans om dit in enkele eeuwen te verbranden. Als gevolg stijgt het CO2 gehalte in de atmosfeer in een snel tempo, wat niet onwaarschijnlijk bijdraagt aan de klimaat verandering. Het natuurlijke verweringsproces kan dit niet meer bijhouden.


Om dit probleem aan te pakken is het logisch om ons in eerste instantie te richten op een verlaging van de uitstoot en vele initiatieven worden daartoe ontwikkeld (het klimaatakkoord van Parijs). Evenwel de wereld gaat nog wel even door met het huidige niveau aan uitstoot en bovendien zullen we de concentratie van CO2 in de atmosfeer sowieso omlaag moeten brengen om de ‘global warming’ als gevolg van menselijk handelen terug te brengen.


Geen opmerkingen: