2 november 2012, Speleologie: wetenschap én sport


Speleologie is een jonge en interdisciplinaire wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoek van grotten en de gebieden waarin grotten voorkomen. Grotten komen voor op alle continenten, en waarschijnlijk zelfs op de maan en planeten als Mars. Hoewel het merendeel z.g. ‘karstgrotten’ zijn (dat wil zeggen grotten in kalkgebieden) of grotten in vulkanen, zijn grotten bekend in bijna alle gesteenten en ijs.


Banderas Ice Cave, El Malpais New
Mexico
Dit is een grot in een lavapijp waarin zich
een metersdikke laag ijs heeft afgezet.
De groene kleur komt van algen.

Geospeleologen onderzoeken het ontstaan van grotten en de gesteenten en mineralen die daarin voorkomen. Biospeleologen bestuderen de bijzondere aan het leven in duisternis aangepaste diersoorten, vaak blind en kleurloos, en doen onderzoek naar nano- en oerbacteriën en de oorsprong van het leven. Archeologen houden zich o.m. bezig met de prehistorische grotkunst (uit Lascaux, Altamira, Chauvet, en nog ruim driehonderd andere grotten), paleontologen met de vondsten van uitgestorven dieren (de holenbeer b.v.) en uitgestorven menselijke voorouders (zoals de mens van Flores). Klimatologen bestuderen het bijzondere klimaat, nu en vroeger, en het voorkomen van ijs in grotten. Psychologen doen onderzoek naar het leven in een omgeving waar het natuurlijke dag/nacht ritme geen rol speelt.
Carlsbad Caverns, New Mexico

 
 
Ook het actueel gebruik van grotten is van belang: het vinden van ondergronds water in droge gebieden, het bouwen in instabiele karstgebieden, het militair gebruik van grotten (Afghanistan!), toerisme.
Carlsbad Caverns, New Mexico
Daarnaast is speleologie een met alpinisme vergelijkbare sport, maar met eigen technieken en materialen. Ook wordt in onderwater staande grotten gedoken met geavanceerde duikapparatuur.

In een avondvullende en ruim geïllustreerde lezing wordt aan al deze aspecten van het grotonderzoek aandacht geschonken. De nadruk wordt gelegd op de geologie van grotten en de landschappen waarin ze voorkomen.


 

Geen opmerkingen: